1. Nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi u dzieci.

2. Ruch jest drzwiami do uczenia się (gimnastyka mózgu).

 

1. Nadpobudliwość psychoruchowa z deficytem uwagi u dzieci (ADHD).

Podstawowe zaburzenia dziecka z ADHD charakteryzują się występowaniem trwałych wzorców zachowania (przed 7 r.ż., przez co najmniej 6 miesięcy), wynikających z odmiennej pracy mózgu (zaburzenie równowagi procesów pobudzania

i hamowania), a nasilających się pod wpływem stresu.

ADHD charakteryzuje:

Impulsywność,

Nadruchliwość

Zaburzona uwaga.

PRZYCZYNY ADHD;

Bardzo dużo osób cierpi na ADHD (3 – 10 % dzieci w wieku szkolnym), a jego objawy nie zawsze ustępują z wiekiem, jedynie zmieniają swój charakter. Osoby dorosłe mają potem problemy z dostosowaniem się społecznym.

Co najmniej trzykrotnie częściej zespół ten występuje u chłopców niż u dziewczynek,
a badania genetyczne wskazują na jego
uwarunkowania poligenowe.

Zaburzenia związane są ze zmniejszeniem struktur kory przedczołowej, części móżdżku, jąder podkorowych oraz z obniżeniem poziomu dopaminy odpowiedzialnej za hamowanie lub modulowanie czynności neuronów związanych

z emocjami i ruchem.

Zaburzenia samokontroli oraz utrudnione hamowanie własnych zachowań jest efektem m. in. defektów genetycznych.

CZYNNIKI POZAGENETYCZNE wyjaśniają nie więcej niż 20-30% przypadków.

Do nich zalicza się:

  1. wcześniactwo i niedotlenienie przed- i okołoporodowe.
  2. zaburzone funkcjonowanie rodziny, picie alkoholu, palenie papierosów, zażywanie narkotyków przez matkę w czasie ciąży.
  3. urazy mózgu, zwłaszcza uszkodzenie kory przedczołowej.
  4.  

  5. niedożywienie we wczesnym okresie życia (niedobór witamin z grupy B, C, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych), alergia pokarmowa, nadmiar barwników, konserwantów i salicylanów w pokarmie, jak również manganu.
  6. ołowica we wczesnym dzieciństwie i w wieku szkolnym.

Objawy typowe dla ADHD związane są z obniżonym poziomem dopaminy
i norepinefryny
produkowanej przez niedojrzałe neurony odpowiedzialne
za kontrolę uwagi, impulsywności i regulację zachowania.

Zaburzenia istnieją od momentu narodzin, a pierwsze symptomy pojawiają się
w niemowlęctwie, nasilają się z wiekiem a najbardziej widoczne są w okresie wczesnoszkolnym. Po 14 r.ż. zaczynają ustępować (tzw. faza przerwania) wskutek zwiększenia wydzielania neuroprzekaźników w dojrzewających strukturach mózgu. Dzieci najczęściej nie osiągają sukcesów w nauce na miare swoich możliwości.

U pewnej liczby osób dorosłych nie leczonych w dzieciństwie

z ADHD pozostają kłopoty emocjonalne, związane z impulsywnościa, z koncentracją uwagi, brakiem samokontroli

i refleksji, co utrudnia funkcjonowanie społeczne i zwiększa ryzyko rozwinięcia antyspołecznych zachowań, konfliktu z prawem, uzależnieńi zaburzeń psychicznych (depresja, samobójstwa).

POSTĘPOWANIE – WIELOKIERUNKOWE

Poradnictwo – zmniejszenie poczucia winy rodziców

Oddziaływanie psychospołeczne – indywidualne dostosowanie metod wychowawczych
i nauczania do możliwości i potrzeb dziecka

Psychoterapia

Farmakoterapia - będąca tylko metodą wspomagania działań psychopedagogicznych (ryzyko uzależnienia).

Jakie są konsekwencje nieleczenia ADHD:

 

  1. konsekwencje zdrowotne, tj. częstsze i poważniejsze urazy, otyłość, brak dostatecznej troski o swoje zdrowie w dorosłym życiu,
  2. słabsze osiągnięcia szkolne – osiągnięcie niższego wykształcenia,
  3. nie podejmowanie odpowiednich do możliwości ról społecznych,
  4. konflikty z rówieśnikami i dorosłymi,
  5. osobowość antyspołeczna,
  6. konflikty z prawem - większe ryzyko trafienia do więzienia,
  7. uzależnienia od alkoholu, narkotyków i papierosów,
  8. problemy finansowe, długi,
  9. depresja, zaburzenia lękowe, samobójstwa.
  10. poczucie rzeczywistej lub wyimaginowanej winy,
  11. osamotnienie,
  12. izolacja,
  13. żal,
  14. brak miłości,
  15. nienawiść do siebie i innych,
  16. poczucie bezwartościowości,
  17. negatywne oceny,

18.wstyd...

 

LISTA OBJAWÓW, KTÓRE NAJCZĘŚCIEJ OBSERWUJEMY U DZIECI NADPOBUDLIWYCH PSYCHORUCHOWO

Sławne osoby, u których stwierdzono ADHD.

  1. Walt Disney, filmowy odkrywca i producent.
  2. Pablo Picasso (1892/ 1973).
  3. Woopi Goldberg.
  4. Stiven Spillberg, reżyser
  5. Albert Einnstein (1879/ 1955)
  6. Thomas Edison (1847/1931)
  7. Cher, aktorka i piosenkarka.
  8. Ernest Hemingway, pisarz.
  9. John F. Kennedy, prezydent.
  10. Winston Churchill, premier Wielkij Brytanii.
  11. Leonardo da Vinci, malarz, architekt, konstruktor.
  12. A także autorzy książki “ Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko co chcielibyście wiedzieć.” Tomasz Wolański, Artur Kołakowski, Magdalena Skotnicka.

2. “Ruch jest drzwiami do uczenia się” Paul E. Dennison

Kinezjologia edukacyjna to nauka o tym, jak rozwija się dziecko, dorosły, gdy wykorzystuje się naturalny ruch fizyczny.

Odpowiednio zorganizowane ruchy sprawiają, że ciało i mózg pracują na najwyższym poziomie
na rzecz rozwoju i samorealizacji każdego człowieka.

Specyficzne ruchy aktywizują i stymulują odpowiednie obszary mózgu i powodują zwiększenie ilości połączeń między prawą i lewą półkulą mózgową, a te poprawiają jakość pracy umysłowej.
U niektórych dzieci ilość połączeń między półkulami jest mała.

Przyczyną tego może być między innymi urodzenie dziecka w wyniku cesarskiego cięcia
oraz
nieraczkowanie w dzieciństwie, szybkie przesadzenie dziecka do chodzika.

Najlepsza szkołą ruchów naprzemiennych jest poród naturalny, a potem raczkowanie.

Ogromne znaczenie gimnastyka mózgu ma dla dzieci dyslektycznych, dysortograficznych, dysgraficznych, nadpobudliwych, opóźnionych w rozwoju, z porażeniem mózgowym, czyli dla tych, u których współdziałanie obu półkul mózgowych jest zakłócone lub niepełne. W innym przypadku ilość połączeń nerwowych jest zbyt mała i nie ma szansy się rozwinąć. W późniejszym wieku mogą się pojawić: dysleksja, nadpobudliwość.

Dobrym lekarstwem może być kinezjologia edukacyjna.

Podstawy kinezjologii edukacyjnej stworzyli Paul i Gail Dennisonowie, którzy pracując z dziećmi dyslektycznymi, odkryli związek pomiędzy zorganizowanymi ruchami ciała a pracą mózgu. Opracowali kanon podstawowych ćwiczeń, które nazwali gimnastyką mózgu. Dr Paul Dennison (amerykański pedagog) opracował metodę mającą na celu zintegrowanie pracy mózgu. Jak wiemy mózg jest narządem symetrycznym, a każda półkula ma inne zadania. Prawa półkula mózgu jest odpowiedzialna za uczucia, uczenie się, percepcję przestrzeni, pamięć długotrwałą. Lewa półkula mózgowa (u osób praworęcznych) odpowiada za: myśli, analizę, widzenie szczegółów, kontrolę nad słowem. Ośrodki nerwowe lewej półkuli mózgu odpowiadają za prawą stronę naszego mózgu, a ośrodki prawej półkuli zawiadują lewą połową.

Kilkanaście minut dziennie gimnastyki mózgu przynosi zauważalne rezultaty. Myślenie staje
się sprawniejsze przy wielokrotnie mniejszym wydatku energetycznym.

A oto kilka przykładowych ćwiczeń.

Wszystkie zestawy ćwiczeń a także każdy dzień powinno się rozpoczynać od tzw. rytmizacji PACE:

Następnie możemy przejść do wykonywania innych ćwiczeń.

Do najważniejszych należą:

  1. leniwe ósemki do pisania to ćwiczenie z ołówkiem i kartką papieru. Są doskonałe
    do ustanowienia płynności i rytmu potrzebnego dla dobrej koordynacji ręka-oko.
  2. słoń - daje poczucie równowagi i koncentrację.
  3. ruchy naprzemienne.
  4. pozycja Cooka.
  5. akumulator – poprawia pamięć, koncentrację, rozjaśnia myśli.
  6. sowa – wzmacnia pamięć, pomaga w rozumieniu komunikatów z zewnątrz, wzmaga matematyczną precyzję.
  7. punkty na myślenie – stymulują przepływ krwi do mózgu.

PROPOZYCJE ZASTOSOWANIA ĆWICZEŃ KINEZJOLOGII EDUKACYJNEJ W PRAKTYCE SZKOLNEJ

1. Umiejętność czytania (przekroczenie optycznej linii środkowej)

· punkty na myślenie
· ćwiczenia naprzemienne
· motylek na suficie
· wodzenie wzrokiem

2. Czytanie głośne

· krążenie szyją
· energetyzujące ziewanie
· ćwiczenia naprzemienne
· kołyska
· oddychanie przeponowe

3. Czytanie ze zrozumieniem

· pompowanie piętą
· zginanie stopy
· wypady

4. Szybkie czytanie

· leniwe ósemki
· ćwiczenia naprzemienne
· sowa
· pompowanie piętą

5. Pisanie klasówek

· woda
· leniwe ósemki
· punkty uziemienia
· punkty przestrzeni
· pozycja Cook'a
· ćwiczenia naprzemienne

6. Ortografia

· słoń
· kapturek myśliciela
· sowa

7. Usprawnianie pisania

· leniwe ósemki
· alfabetyczne ósemki
· aktywna ręka
· rysowanie oburącz
· pompowanie piętą
· zginanie stopy
· energetyzujące ziewanie

8. Twórcze pisanie

· przyciskanie dzwonka (pompowanie piętą)
· zginanie stopy
· energetyzujące ziewanie

9. Matematyka

· sowa
· pompowanie piętą
· krążenie szyją
· słoń
· sięganie po piłkę

10. Klarowność słyszenia i mowy

· kapturek myśliciela
· ćwiczenia naprzemienne
· słoń
· pozycja Cook'a

11. Obraz własnego ja

· punkty pozytywne
· pozycja Cook'a
· punkty równowagi

12. Koordynacja całego ciała w sporcie i zabawach ruchowych

· myślenie o X
· ćwiczenia naprzemienne
· punkty równowagi
· kołyska
· punkty przestrzeni
· kobra (akumulator)

13. Uczenie się na pamięć oraz powtarzanie

· ćwiczenia naprzemienne
· punkty równowagi
· punkty pozytywne
· krążenie szyją

14. Myślenie twórcze

· ćwiczenia naprzemienne
· sięganie po piłkę
· kobra (akumulator)
· kołyska

15. Sprawność pisania na maszynie i obsługi komuptera

· woda
· pozycja Cook'a
· krążenie szyją

16. Podróżowanie środkami lokomocji

· leniwe ósemki
· pozycja Cook'a
· punkty równowagi
· punkty pozytywne
· krążenie szyją
· kapturek myśliciela

 

Literatura:

    1. Tomasz Wolański, Artur Kołakowski, Magdalena Skotnicka, Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci. Prawie wszystko co chcielibyście wiedzieć.
    2. Gordon Serfontein, Twoje nadpobudliwe dziecko,
    3. Rosemarie Portmann, Gry i zabawy przeciwko agresji,

4. Klaus W. Vopel, Gry i zabawy inerakcyjne dla dzieci i młodzieży,

5. Marta Bogdanowicz, Alicja Kasica, Ruch rozwijający dla wszystkich,

6. Erika Meyer – Glitza, Kiedy Pani Złość przychodzi z wizytą.

7. Materiały szkoleniowe z I Podkarpackiej Konferencji Szkoleniowej, Jak pomóc dziecku z ADHD.